Hipster : to be or not to be?: Χίπστερ αυτός ο άγνωστος...

Τα τελευταία χρόνια συχνά πυκνά ακούω τον όρο hipster να ξεπηδά σε διάφορες συζητήσεις κάθε φορά που κάποιος θέλει να περιγράψει αυτόν που πριν μερικά χρόνια καλούσαμε σοφιστικέ και ψαγμένο τύπο. Μια ξάστερη βραδιά σε κάποιο live του Six D.o.g.s (του συμφοιτητή & φίλου από το κολλέγιο Κωνσταντίνου) κάποιος με ρώτησε χαριτολογώντας αν ντύθηκα για... καλλιστεία χίπστερ... (φορούσα πράσινα allstar, στενό υφασμάτινο μπλε παντελόνι, καρό μαύρο πουκάμισο, γκρίζο γιλέκο και στο ίδιο χρώμα casual σακάκι).

Σύνθημα σε παράδρομο της Ερμού.

Η αλήθεια είναι πως το πήρα προσωπικά το ζήτημα καθώς έχοντας σπουδές πάνω στην Ιστορία της Τέχνης, παίζοντας το αρπίχορδο, λατρεύοντας την αναγεννησιακή & προκλασική μουσική (γνήσιος μπαροκάς λέμε...), ακολουθώντας τις λογοτεχνικές μου ανησυχίες και εν γένει μη μπορώντας ποτέ μέχρι σήμερα να χωρέσω στο μοντέλο του "Νεοέλληνα" ψυχανεμίζομαι πως ίσως να είμαι κι εγώ εν αγνοία μου ένας... χίπστερ!

Χωρίς να ταυτίζομαι απόλυτα με το φαινόμενο έτσι όπως προβάλλεται από τις σελίδες (έντυπες και διαδικτυακές) του lifestyle, αποφάσισα να δημιουργήσω αυτό το μπλογκ και να εξερευνήσω πιο διεξοδικά αυτό που ορισμένοι χαρακτηρίζουν ως ένα ακόμα μοδάτο κίνημα ενώ για μια μερίδα ανθρώπων αποτελούσε μέχρι πρότινος έναν εναλλακτικό αλλά ουσιαστικό τρόπο ζωής κι έκφρασης. Επίσης είναι και μια ευκαιρία να απαντήσω στο ερώτημα που με ταλανίζει τόσο : Είμαι ή δεν είμαι τελικά Χίπστερ;

Στις μέρες μας ο αμερικάνικος όρος χίπστερ (hipster), με την συχνά διφορούμενη κι αμφίσημη έννοια, φαίνεται να είναι στα χείλη όλων όταν θέλουν να περιγράψουν τον άνετο, εναλλακτικό, καλλιτεχνικό, μποέμ τύπο, που προβληματίζει πολλούς με τις στιλιστικές του επιλογές, στο βαθμό που να μιλάμε πλέον όχι για μία ενδυματολογική τάση αλλά για ένα κοινωνικό φαινόμενο (χιπστερισμός/χιπστερία).

Ο όρος φαίνεται πως χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 30 για να περιγράψει όσους ασχολούνταν με τις νέες τάσεις, αρέσκονταν στη μουσική τζαζ, έκαναν χρήση κάνναβης και ζούσαν με ελευθεριότητα ενάντια στις συντηρητικές κοινωνικές συμβάσεις της εποχής. Εν έτει 2014 ο νέος χίπστερ για τους περισσότερους είναι απλά ένας αντικομφορμιστής νάρκισσος και το χιπστερικό κίνημα μία ακόμα επιτηδευμένη κολεκτίβα με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η σύγχρονη ιστορία της μόδας από τη δεκαετία του 60 και μετά έχει να επιδείξει διάφορες στιλιστικές τάσεις με έντονο κοινωνικό-πολιτισμικό χαρακτήρα (από του ροκάδες και τους χίπηδες μέχρι τους πανκ και τους πρόσφατους Emo). Μήπως, όμως, και ο σύγχρονος χίπστερ της τελευταίας δεκαετίας έχει κι αυτός ημερομηνία λήξης και μετά από λίγα χρόνια θα θεωρείται στην καλύτερη περίπτωση γραφικός;

Ως κοινωνικό φαινόμενο μπορούμε να πούμε πως πρόκειται για μια υποκουλτούρα των νέων της αστικής τάξης με μουσικό ενδιαφέρον κυρίως στην εναλλακτική, κλασσική, έθνικ, τζαζ, ρετρό, ροκ και γενικά ψαγμένη μουσική, τις indie ταινίες, τη γαστρονομία, την τέχνη, το θέατρο, τη λογοτεχνία και εν γένει τον πολιτισμό. Συνήθως περιγράφεται ως ένα συνονθύλευμα από στιλ και συμπεριφορές που «φετιχοποιεί τα αυθεντικά στοιχεία κάθε παλιότερης υποκουλτούρας και τα αναμασά επιτηδευμένα χωρίς αυθεντικότητα».

Ο χίπστερ έχει την ανάγκη μέσα από καθαρά προσωπικά εξωτερικά χαρακτηριστικά και επιλογές να διατρανώσει τη μοναδικότητά του. Γι' αυτό το λόγο το look υιοθετήθηκε αρχικά από εικαστικούς, λόγιους και ανθρώπους δημιουργικούς. Εν ολίγοις ο χίπστερ ενώ συμπορεύεται στην καθημερινότητα με τις μάζες, δεν είναι επουδενί μέρος τους και υποβιβάζει σε κιτς ό,τι επιλέγουν οι mainstream "ποζάτοι" τύποι που ακολουθούν άκριτα τις επιταγές του συρμού θεωρώντας τους απλά κάφρους και βλάχους...

Όπως βλέπουμε ο χίπστερ είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που με σατυρική διάθεση σημείωσε ένας αρθρογράφος στο Time : «Πάρε το πουλόβερ της γιαγιάς σου, τα rayban του Bob Dylan, ένα σορτσάκι τζιν, σταράκια και ένα κουτάκι άθλιας μπύρας και μπαμ: Hipster».

Όσον αφορά την εξωτερική εμφάνιση αν και κανένας γνήσιος χίπστερ δεν παραδέχεται πως ακολουθεί συγκεκριμένους υφολογικούς κώδικες εντούτοις φροντίζει να έχει πάντα περιποιημένο μαλλί κι ας φαίνεται ατημέλητο, με έμφαση στην φράντζα και το pompadour haircut, γενειάδα, μούσι ή προσεγμένο τσιγκελωτό (ή μη) μουστάκι, σκουλαρίκια και κάποια συμβολικά γι' αυτόν τατουάζ.

Γενικά ο χίπστερ αγαπάει τα χρώματα, τα καρό, τα ριγέ και τα prints στα ρούχα και τα παπούτσια. Το πουκάμισο χειμώνα-καλοκαίρι με το τελευταίο κομβίο πάντοτε κλειστό ή ανοιχτό με κάποιο μπλουζάκι από μέσα είναι συνήθως το σήμα κατατεθέν. Τα παντελόνια του είναι τα περισσότερα σε στενή γραμμή (τόσο τζιν όσο & υφασμάτινα) με ή χωρίς ρεβέρ, προτιμά τα παλτά, τις ζακέτες, τα σακάκια, τις γραβάτες, τα παπιγιόν, τα γιλέκα, τις τιράντες, τα καπέλα, τα σκουφιά, τα φουλάρια, τα κασκόλ και εν γένει λατρεύει οτιδήποτε είναι παλιακό ή vintage από άποψη.

Συχνά επιστρατεύονται για την ολοκλήρωση της αμφίεσης αξεσουάρ περασμένων δεκαετιών (ρολόγια, πίπες, ταμπακιέρες κοκ). Δεν τον φοβίζουν οι τολμηροί συνδυασμοί μεταξύ καθημερινού-επίσημου ντυσίματος αφού μπορεί άνετα να υποστηρίξει το συγκεκριμένο ύφος χωρίς να γίνει γελοίος. Δεν έχει εμμονές με τις μοδάτες φίρμες μιας και το εκκεντρικό του στυλ δε χρειάζεται να είναι απαραίτητα ακριβό.

Συνήθως φοράει γυαλιά, κι ας μην έχει κάποιο πρόβλημα όρασης (φάουλ εδώ) με σοφιστικέ σκελετούς καθώς για εκείνον αποτελούν ένα είδος έμμεσης δήλωσης και προβολής της πνευματικής προσωπικότητάς του, ενώ θα τον δεις να κυκλοφορεί είτε πεζός με τα mp3 του μόνιμα στα αυτιά (του αρέσει να απομονώνεται) είτε με ποδήλατο. Είναι ο τύπος που διαβάζει ατάραχος στο μετρό και έχει γενικά ένα μπλαζέ ύφος όταν περπατά αναμεσά σας.

Πάντα θα έχει να σου πει κάτι ενδιαφέρον, γιατί είναι καλλιεργημένος & βιβλιοφάγος και θα σε ενημερώνει συνεχώς για πράγματα, που δεν είχες ιδέα. Είναι ψαγμένος γι' αυτό δίνει την εντύπωση του "ξερόλα". Ο χίπστερ είναι σίγουρα απόμακρος, σνομπ, σαρκαστικός, υπερόπτης και δεν ανήκει στο πλήθος. Αν και έχει κοινωνικές επαφές και ζει μέσα στην μάζα, απεχθάνεται να γίνεται μέρος της. Η ανάγκη του να ξεχωρίζει τον οδηγεί σε μία ηθελημένη κοινωνική απομόνωση. Με λίγα λόγια θα λέγαμε πως ο σημερινός χίπστερ είναι ο σοφιστικέ δανδής της δεκαετίας μας.

Για τον αληθινό χίπστερ το προσωπικό του στυλ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη θεώρηση που έχει για τη ζωή. Όλα αυτά ισχύουν συνήθως για τους αυθεντικούς θιασώτες που οι ενδυματολογικές τους προτιμήσεις είναι το προϊόν ενός συγκεκριμένου τρόπου & στάσης ζωής και το απαύγασμα μιας ιδιαίτερης φιλοσοφίας και όχι για όσους μένουν μονάχα στο στιλιστικό κομμάτι.

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι υιοθετούν αυτό το στυλ μόνο και μόνο επειδή έχει γίνει του συρμού θέλοντας να μοιάσουν στον Ricki Hall (https://twitter.com/RickiFuckinHall), ιδίως στην γκέι κοινότητα, και όχι τόσο ενσυνείδητα. Μπορείτε κάλλιστα να δείτε μια "κομμώτρια" δυτικών προαστίων, μια πωλήτρια στα ZARA (πόσο σνομπ ακούστηκε αυτό...) ή έναν ποδοσφαιριστή με πνευματικό επίπεδο κάτω του μετρίου να διαθέτει όλα τα εμφανισιακά γνωρίσματα ενός λόγιου χίπστερ. Μέχρι και πωλητή ζαρζαβατικών "χίπστερο" στην λαϊκή της γειτονιάς μου έχω δει... Συνεπώς η μοναδικότητα, ως κύριο γνώρισμα της εμφάνισης του χίπστερ τείνει να εξαφανιστεί αφού το lifestyle σταδιακά αφομοιώνει και κατηγοριοποιεί τον ενδυματολογικό του κώδικα

O χίπστερ θεωρεί ότι ανήκει σε μια κοινωνική ελίτ ενάντια στην κατεστημένη, εμπορική αισθητική. Καθώς για τους πολέμιούς του ακροβατεί μεταξύ εκκεντρικότητας και κακογουστιάς, ενώ για τους υπόλοιπους η εξωτερική εμφάνισή του αποτελεί μία ακόμα "μόδα" που θα περάσει, κανένας χίπστερ που σέβεται τον εαυτό του δε θα παραδεχθεί ποτέ πως ανήκει στιλιστικά στο κίνημα (θεωρεί μάλιστα τον όρο υποτιμητικό & επικριτικό) κι ας έχει ενστερνιστεί αρκετά από τα στερεότυπα "κλισέ" του (γυαλιά, μούσια, στενά παντελόνια κλπ).

Παρόλα αυτά, τα εύκολα πλέον αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά στην ένδυσή του, η επιλογή συγκεκριμένων στεκιών στο ιστορικό κέντρο της πόλης, κυρίως στην πλατεία της Αγίας Ειρήνης (It is the hipsters’ paradise, as they say, where new outlets pop up every week! σύμφωνα με ξένους ταξιδιωτικούς οδηγούς) και η εξεζητημένη μανιέρα στην συμπεριφορά του τον κατατάσσουν σε μια ακόμη ομάδα (ό,τι δηλαδή απεχθάνεται περισσότερο...). Δεν είναι τυχαίο πως ο όρος πλέον χρησιμοποιείται με αρνητική χροιά και αναφέρεται στον "δήθεν", τον εγωκεντρικό ατάλαντο, τον ψευτοκουλτουριάρη και όποιον υπερφίαλο θέλει να προκαλέσει απλά και μόνο με την εμφάνισή του. Επίσης, ως μομφή πολύ εύκολα αρκετοί κολλάνε την ταμπέλα του χίπστερ σε οποιονδήποτε διαφοροποιείται από τις κυρίαρχες τάσεις.

Η ψυχαναγκαστική σχεδόν εμμονή του γνήσια κομψευόμενου με άποψη χίπστερ, στο να διαφοροποιείται από τους άλλους προβάλλοντας στοιχεία της προσωπικότητάς του μέσα από τις στιλιστικές του επιλογές και όχι ακολουθώντας την εκάστοτε μόδα, ίσως είναι το στοιχείο εκείνο που τελικά θα τον κάνει να ξεχωρίσει όταν αυτό που σήμερα καλούμε hipster κουλτούρα θα εκπνεύσει δίνοντας αναπόφευκτα τη θέση του σε κάποια νέα τάση.

Hipster : to be or not to be?

Δευτέρα 31 Μαρτίου 2014

Χίπστερ αυτός ο άγνωστος...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου